بعد از موانعی که در مسیر نوسازی ناوگان حمل‌ونقل باری کشور وجود دارد، به نظر می‌رسید مشکلات رانندگان این خودروها نیز تمامی ندارد. مشکلات رانندگان کامیون‌ها و کشنده‌ها به‌ویژه در مسیرهای ترانزیتی رابطه مستقیمی با وضعیت خودروها دارد که فرسودگی آن‌ها مشکلات بسیاری را برای مالکان به وجود می‌آورد، ازجمله آن‌که دریافت سفارش‌های حمل بارهای ترانزیتی به این خودروها به حداقل رسیده است. این در حالی است که گفته می‌شود وضعیت دریافت ویزا برای مالکان این خودروها بحرانی شده و بیمه سبز رانندگان نیز از سال ۲۰۲۴ به تعلیق درآمده است.
این مشکلات دست‌به‌دست هم باعث شده‌اند تا بازار کار این خودروها کوچک و کوچک‌تر شده تا آن‌جا که رئیس کمیسیون حمل‌ونقل و ترانزیت اتاق بازرگانی عنوان کرده خطر بیکاری برای ۶۰هزار کامیون ترانزیت کالا وجود دارد.
کاهش سهم ناوگان کشور از ترانزیت بار و کالا به دلیل فرسودگی خودروها
در سال‌های اخیر و تقریبا هم‌زمان با تشدید تحریم‌ها علیه صنایع مختلف کشور، ناوگان حمل‌ونقل بار با مشکلات بسیاری همراه شد و می‌توان گفت روند نوسازی و خروج خودروهای فرسوده از ناوگان عملا متوقف شد. فرسودگی بیش‌از حد این خودروها باعث شد تا در کنار محدودیت‌های واردات انواع کالاها، حجم بار برای این خودروها در سال‌های اخیر به کمترین میزان خود برسد و سفارش‌های این خودروها در مسیرهای ترانزیتی کاهش یابد.
تا آن‌جا که بسیاری از کارشناسان این بازار در خصوص جایگزین‌شدن رانندگان کشورهای همسایه و سهم‌گیری آن‌ها از حجم بار و حمل‌ونقل کالا هشدار دادند؛ موضوعی که در حد هشدار باقی نماند و با حضور کامیون‌ها و کشنده‌های خارجی در مسیرهای ترانزیتی به وضوح دیده می‌شد.
تعلیق بیمه سبز رانندگان حمل‌ونقل و ترانزیت
از دیگر موضوعاتی که در ماه‌های اخیر توانست ناوگان حمل‌ونقل کشور را تحت تاثیر قرار دهد، به تعلیق درآمدن بیمه سبز رانندگان ایرانی است که تقریبا هم‌زمان با آغاز سال ۲۰۲۴ اتفاق افتاده است.
در این خصوص، رئیس کمیسیون حمل‌ونقل و ترانزیت اتاق بازرگانی ایران اظهار کرده است؛ برای تعلیق بیمه سبز رانندگان ایرانی که از آغاز سال ۲۰۲۴ میلادی شروع شده است تا پایان نیمه اول این سال ادامه دارد، هنوز گره‌گشایی نشده و این موضوع امروز اصلی‌ترین دغدغه کمیسیون حمل‌ونقل است.
به گفته رضا رستمی، تداوم مشکل بیمه سبز برای رانندگان ایرانی و مشکلاتی که در صدور ویزا وجود دارد، سبب شده است تاجران برای حمل بار رانندگان خارجی را ترجیح دهند و این اتفاق به زمین‌گیر شدن ۶۰هزار کامیون ایرانی می‌انجامد. این مساله می‌تواند سبب زمین‌گیر شدن ۶۰هزار کامیونی شود که در ترانزیت کالا در کشور فعالیت دارند.
ترجیح صاحبان بار برای استفاده از رانندگان و کامیون‌های خارجی
افزایش هزینه‌های بیمه سبز سبب افزایش هزینه تمام شده قیمت حمل‌ونقل و هزینه تمام شده کالاها شده است. چرا که قیمت این بیمه برای رانندگان ایرانی بسیار گران تمام می‌شود و صاحب بار برای اینکه صرفه اقتصادی برای خود ایجاد کند، به رانندگان و سیستم حمل‌ونقل خارجی‌ها روی می‌آورد.
رئیس کمیسیون حمل‌ونقل و ترانزیت اتاق بازرگانی ایران با تاکید بر اینکه رانندگان ایرانی در حال حاضر مجبور هستند بیمه سبز خود را از کشورهای خارجی بخرند، تصریح کرد: این امر هزینه حمل کالا را بالا می‌برد و صاحبان بار ترجیح می‌دهند از کامیون‌های خارجی از قبیل کامیون‌های ترکیه‌ای، گرجستانی و از این قبیل برای حمل بار استفاده کنند، زیرا حمل بار توسط راننده خارجی که تحت پوشش بیمه سبز به ایران می‌آید و حمل را بر عهده می‌گیرد هزینه کمتری از راننده ایرانی که مجبور به خرید بیمه سبز از شرکت بیمه خارجی است به صاحب بار تحمیل می‌کند. رستمی پیامد این اتفاق را بیکاری رانندگان کامیون ایرانی و جایگزین شدن آن‌ها با رانندگان خارجی دانست.
عدم همکاری بیمه مرکزی برای حل مشکل رانندگان
رانندگان ترانزیت ایرانی با مشکلات ریز و درشت بسیاری مواجه هستند. علاوه بر بحث بیمه سبز، بحث صدور ویزا و عدم همکاری کشورهای دیگر نیز مطرح است.
رستمی در این خصوص اظهار کرد: «این مشکل در حالی برقرار است که مشکلات صدور ویزا همچنان برای رانندگان ایرانی وجود دارد و در میان کشورها اروپایی تنها ایتالیا آن هم به میزان محدود به رانندگان ایرانی ویزا می‌دهد.»
رئیس کمیسیون حمل‌ونقل، ترانزیت و لجستیک اتاق ایران با اشاره به عضویت ایران در کنوانسیون‌های جهانی در این خصوص گفت: ایران از سال ۱۳۵۴ عضو کنوانسیون جهانی بیمه است و باید به الزامات آن پایبند باشد تا این تعلیق برطرف شود، اما تاکنون نشانه‌ای که دلالت‌بر اجرای الزامات کنوانسیون یادشده باشد از سوی بیمه مرکزی دیده نشده است.
وی تصریح کرد: هر آنچه در نزدیک به پنج ماهی که از سال ۲۰۲۴ میلادی گذشته ازسوی بیمه‌مرکزی ایران برای حل این مشکل بیان شده صورت اجرایی نداشته و در واکنش به مکاتبات گوناگونی کمیسیون حمل‌ونقل اتاق ایران راه‌حل مقبولی ارائه نشده است.
